خطر سقوط سنگ های ساختمانی ناامن
مالکان ساختمان ها، مهندسان ناظر، پیمانکاران و هم میهنان محترم باید به خطر سقوط سنگ های ساختمانی ناامن توجه کنند
استفاده از هر نوع سنگ ساختمانی اعم از گرانیت، تراورتن، مرمریت و …در نما، ممکن است خطری جدی برای جان شهروندان ایجاد کند.
سنگ هایی مانند تراورتن به دلیل وزن کمتر و جذب بهتر ملات، برای استفاده در نما مناسب تر هستند و در شرایط ایده آل عمر طولانی تری روی نما دارند ، اما این ویژگی ها به هیچ وجه جایگزین نیاز به اسکوپ استاندارد نمی شوند!
چرا اسکوپ حتی برای سنگ های “سبک تر” یا “جذب کننده تر” مانند تراورتن حیاتی است؟
۱. وزن سنگ هرچه باشد، سقوط آن مرگبار است:
حتی یک پلاک سنگ تراورتن (با وزن متوسط ۴۰ کیلوگرم در هر متر مربع) در صورت سقوط از ارتفاع چند متری می تواند کشنده باشد. وزن کمتر به معنای بی خطر بودن نیست.
۲. ملات به تنهایی کافی نیست:
ملات و چسب در طول زمان تحت تأثیر تغییرات شدید دما (انبساط و انقباض)، نفوذ رطوبت، یخ زدگی و لرزش ها (ترافیک، ساخت و ساز، زلزله خفیف) تضعیف می شوند.
جذب بالای تراورتن اگرچه به چسبندگی اولیه کمک می کند، اما آن را در برابر نفوذ آب و یخ زدگی آسیب پذیرتر می سازد و در بلند مدت می تواند باعث تضعیف پیوند ملات شود.
اسکوپ (نگهدارنده های فلزی، پین ها، شیار) سیستم باربر اصلی است و بار سنگ را به سازه ساختمان منتقل می کند. ملات نقش تکمیلی و پرکننده دارد.
۳. عوامل تهدید کننده مشترک:
لرزش های مداوم (حتی از ترافیک سنگین)
تنش های حرارتی بین روز و شب یا فصول
فرسودگی طبیعی مصالح
اجرای نادرست (حتی در سنگ تراورتن)
عدم نگهداری و بازرسی
می توانند باعث شل شدن، ترک خوردن و سقوط ناگهانی سنگ هایی شوند که تنها با ملات نصب شده اند.
عواقب سهل انگاری در اجرای اسکوپ:
فاجعه های انسانی: سقوط سنگ ها (حتی تراورتن) می تواند منجر به مرگ، نقص عضو یا جراحات شدید عابران و ساکنان شود.
مسئولیت سنگین حقوقی و مالی: مالک، مهندس ناظر و پیمانکار در قبال حوادث ناشی از عدم ایمنی، مسئولیت قانونی و شرعی دارند و با پرداخت دیه، خسارات و مجازات مواجه خواهند شد.
خدشه به ایمنی شهری: این حوادث اعتماد عمومی به ایمنی فضاهای شهری را از بین می برد.
توصیه های فنی و ایمنی ضروری (با در نظر گرفتن انواع سنگ):
خطر سقوط سنگ های ساختمانی ناامن
۱. اسکوپ مکانیکی استاندارد، غیرقابل چشم پوشی:
هر سنگی که در نما استفاده می شود (گرانیت، تراورتن، مرمریت، …) حتماً و حتماً باید با سیستم اسکوپ مکانیکی مناسب و تایید شده (بر اساس جنس، وزن و ابعاد سنگ) توسط پیمانکار مجرب نصب شود. تکیه بر ملات یا چسب به تنهایی خطای جبران ناپذیر است.
۲. انتخاب سنگ مناسب، مکمل اسکوپ است نه جایگزین آن:
سنگ تراورتن به دلیل وزن کمتر و تخلخل بالاتر (جذب ملات بهتر) می تواند گزینه بهتری نسبت به گرانیت برای نما باشد، اما فقط در صورتی که اسکوپ مکانیکی به درستی اجرا شود.
ویژگی های مثبت تراورتن هرگز مجوز حذف اسکوپ را نمی دهد.
۳. بازدید و نگهداری دوره ای:
تمام نماهای سنگی، صرف نظر از جنس سنگ، باید به طور منظم (حداقل سالیانه) توسط کارشناسان مستقل بازرسی* شوند تا هرگونه نشانه ای از شل شدگی، ترک، تغییر رنگ ناشی از رطوبت یا آسیب دیدگی سیستم مهار شناسایی و فوراً تعمیر گردد. نمای تراورتن نیز به دلیل تخلخل بالا نیاز به توجه ویژه در بازرسی نفوذ رطوبت و یخ زدگی دارد.
۴. مسئولیت مالکان و پیمانکاران :
مالکان: ایمنی نما و اجرای استانداردهای نصب مسئولیت مستقیم شماست.
پیمانکاران و مهندسان ناظر: کاهش هزینه یا زمان از طریق حذف اسکوپ، جنایت علیه ایمنی عمومی است. اجرای صحیح اسکوپ اولویت مطلق است.
۵. هوشیاری عمومی:
در صورت مشاهده هرگونه سنگ لق، ترکخورده، تغییر شکل داده یا علائم رطوبت و فرسودگی در نمای هر ساختمانی (حتی با سنگ تراورتن)، فوراً موضوع را به شهرداری یا مراجع مربوطه گزارش دهید. از توقف یا عبور نزدیک نماهای فرسوده بپرهیزید.
سخن پایانی:
ایمنی جان شهروندان فوق العاده ارزشمند تر از هر ملاحظه هزینه یا زیبایی ظاهری است. اسکوپ مکانیکی استاندارد، تنها ضامن واقعی جلوگیری از سقوط سنگ های نما – از سنگین ترین گرانیت تا سبک ترین تراورتن – است.
*اجرای صحیح اسکوپ را مطالبه کنیم، بی توجهی را گزارش کنیم، از فاجعه پیشگیری کنیم